مقدمه: بیماران دارای بیاشتهایی عصبی، مقاوم به درمان بوده و سطوح بالایی از انعطاف ناپذیری شناختی و نقص در مؤلفه دیداری فضایی حافظه فعال نشان می دهند. لذا هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان ترمیم شناختی بر انعطاف پذیری شناختی و مؤلفه دیداری فضایی حافظه فعال در بیماران دارای بیاشتهایی عصبی بود.
روش کار: روش مطالعه حاضر، تجربی تک موردی با طرح خط پایه چندگانه ناهمزمان (non concurrent multiple baseline design) است. مطالعه بر روی سه آزمودنی مبتلا به اختلال بیاشتهایی عصبی از بین افراد 30-16 سال مراجعهکننده به کلینیکها و مطبهای روانپزشکی و روانشناسی و مراکز مشاوره آموزشوپرورش شهر اصفهان که درفراخوان شرکت در پژوهش به صورت هدفمند انتخاب شدند، انجام گرفت. 3 آزمودنی پیش از مداخله، حین مداخله و پس از مداخله با استفاده از "آزمون نگرش به خوردن" (Eating Attitudes Test)، "نسخه رایانهای آزمون دستهبندی کارت ویسکانسین" (Wisconsin Card Sorting Test: computer version) و "آزمون بلوک های کرسی" (Corsi Blocks Test) ارزیابی شدند. روایی و پایایی آزمون ها در مطالعات گذشته بررسی و تایید شده است. "درمان ترمیم شناختی" شامل تکالیف رفتاری و 16 تکلیف شناختی با تمرکز بر انعطاف پذیری شناختی و مولفه دیداری فضایی حافظه فعال بود. آزمودنی ها 10 جلسه 60 دقیقه ای "درمان ترمیم شناختی" را دریافت کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 21 تحلیل شد.
یافته ها: اثر درمان ترمیم شناختی بر انعطاف پذیری شناختی و مؤلفه دیداری فضایی حافظه فعال در آزمودنی ها مورد بررسی این پژوهش موثر بوده است. 51 درصد بهبودی در انعطاف پذیری شناختی حاصل شد. برای بررسی تفاوت بالینی از شاخص اندازه اثر d کوهن استفاده شد. میزان این شاخص در انعطاف پذیری شناختی و مؤلفه دیداری فضایی حافظه فعال بالاتر از 8/0 و معنادار بود.
نتیجه گیری: درمان ترمیم شناختی بر روی متغیر انعطاف پذیری شناختی و مؤلفه دیداری فضایی حافظه فعال موثر بود. پیشنهاد میشود از این روش درمانی برای افزایش انعطاف پذیری شناختی و مؤلفه دیداری فضایی حافظه فعال در مراکز مشاوره آموزش و پرورش استفاده شود.
Aghajani Afjedi A, Bassak Nejad S, Abbaspour Z. Effectiveness of “Cognitive Remediation Therapy” (CRT) on Cognitive Flexibility and Spatial Visual Component of Working Memory in Patients with Anorexia Nervosa. JHPM 2021; 10 (6) :111-126 URL: http://jhpm.ir/article-1-1291-fa.html
اقاجانی افجدی اعظم، بساک نژاد سودابه، عباسپور ذبیح الله. اثربخشی «درمان ترمیم شناختی» بر انعطاف پذیری شناختی و مؤلفه دیداری فضایی حافظه فعال در بیماران مبتلا به بیاشتهایی عصبی. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت. 1400; 10 (6) :111-126