گروه روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، مازندران، ایران ، BahramMirzaian@gmail.com
چکیده: (257 مشاهده)
مقدمه: زنان نابارور اغلب تنش مزمنی را تجربه می کنند که می تواند تأثیر منفی بر بهزیستی عمومی آن ها داشته باشد و بار منفی ناباروری را افزایش دهد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر مداخله های "طرحواره درمانی" و "شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی" بر پاسخ نشخوار و نگرانی در زنان نابارور انجام شد.
روش کار: پژوهش به روش نیمه تجربی چند گروهی با پیشآزمون- پسآزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل انجام شد. از بین زنان نابارور مراجعه کننده به مراکز نازایی شهر ساری در نیمه دوم سال 1401 با استفاده از روش نمونهگیری غیر تصادفی و در دسترس، 45 تن انتخاب و بهصورت تصادفی در 2 گروه مداخله و یک گروه کنترل گمارش شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی،"مقیاس پاسخ نشخواری" (Ruminative Response Scale) و "پرسشنامه نگرانی پن استت" (Penn State Worry Questionnaire) بود. روایی صوری به روش کیفی ابزار ها و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ انجام شد. گروه "طرحواره درمانی" در 12 جلسه 90 دقیقهای و گروه "شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی" در 8 جلسه 90 دقیقهای به صورت گروهی و هفته ای 1 بار مداخله های مربوط به گروه خود را دریافت کردند. یافتههای به دست آمده در نرمافزار اس پی اس اس نسخه 26 مورد تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: هر 2 مداخله "طرحواره درمانی" و "شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی" تأثیرات معناداری بر کاهش نشخوار و نگرانی در زنان نابارور داشتند (001/0>P). اثربخشی "شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی"بر کاهش پاسخ نشخوار بیشتر بود. افزون بر این، تفاوت معناداری بین گروههای "طرحواره درمانی" و "شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی" بر نگرانی در مراحل پسآزمون و پیگیری مشاهده نشد (05/0
نتیجهگیری: "طرحواره درمانی" و "شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی" از اثربخشی قابلتوجهی در جهت کاهش پاسخ نشخوار و نگرانی در زنان نابارور در ایران برخوردار هستند. با اینوجود که تأثیر "شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی" بر کاهش پاسخ نشخوار بیشتر از "طرحواره درمانی" است. از این رو متخصصین، پژوهشگران و درمان گران این حوزه میتوانند از این مداخلهها به عنوان گزینههای مؤثر درمانی جهت بهبود کارکردهای روانشناختی زنان نابارور در کنار درمانهای پزشکی آنها استفاده کنند.
Sahour A, Mirzaian B, Heydari S. Comparing the Effect of “Schema Therapy” and “Mindfulness-Based Cognitive Therapy “on Rumination Response and Worry in Infertile Women. JHPM 2024; 13 (4) :40-54 URL: http://jhpm.ir/article-1-1722-fa.html
ساهور آناهیتا، میرزائیان بهرام، حیدری شعبان. مقایسه«تأثیر طرحواره درمانی» و «شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی» بر پاسخ نشخوار و نگرانی در زنان نابارور. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت. 1403; 13 (4) :40-54